Armagnac destylowany najstarszy francuski i europejski napój alkoholowy produkowany z białych winogron pochodzących z regionu Armaniak (winiak). Trunek wywodzi się z regionu Armagnac w Gaskonii (pd-zach Francja).

Po raz pierwszy słowo armaniak użyto w X w i oznacza ono osobę mówiącą językiem gaskońskim. Pierwsze wzmianki dotyczące armaniaku pochodzą z XIV wieku i czyni to trunek najstarszym mocnym alkoholem produkowanym według określonej procedury. Armagnac jest zdecydowanie starszy od koniaku o około 150 lat ale nigdy nie osiągnął popularności zbliżonej koniakowi. Armagnac produkowany jest przez destylację ciągłą białego wina w specjalnym destylatorze i następnie leżakowany w dębowych beczkach. W 1909 roku zostały ustalone odpowiednie normy produkcji armaniaku, które kontrolowane są przez Bureau National Interprofessionel de l'Armagnac (BNIA).  

Produkcja

• Winogrona –  Uprawy zajmują około 4270 ha a około 6000 ha. Główne szczepy wykorzystywane do jego produkcji to Folle Blanche, Ugni Blanc, Colombard i Bacco.  
• Fermentacja – Fermentacja jest całkowicie naturalna i odbywa się przy użyciu drożdży. W wyniku fermentacji moszczu z winogron powstaje wino o zawartości alkoholu około 9% i wysokiej kwasowości.
• Destylacja – Proces destylacji odbywa się najpóźniej ostatniego dnia marca roku następnego po zbiorach winogron. Różnicę pomiędzy sposobami produkcji armaniaku i koniaku należy doszukiwać się w destylacji. Trunek otrzymuje się w procesie destylacji ciągłej w specjalnym, wykonanym w całości z miedzi alembiku. Proces produkcji armaniaku wymaga czasu i cierpliwości.
• Leżakowanie – Armagnac leżakuje w dębowych beczkach o pojemności około 400 litrów. Beczki przechowywane są w piwnicach winnych o stałej temperaturze i wilgotności i od tego momentu w winiaku zaczynają zachodzić procesy dojrzewania.
• Kupażowanie – Kupażowany trunek może być mieszaniną eau de vie z różnych roczników, podregionów i typów destylacji. Mieszaniem różnych eaux de vie zajmuje się enolog. Jego zadaniem jest utrzymanie konwencji smakowej tak, aby Armagnac oznaczony tym samym symbolem pochodzący z bottlingów w różnych latach, miał taki sam smak.

 Enolog czuwa nad całym procesem produkcyjnym Armagnacu i koryguje jego smak za pomocą 4 dozwolonych dodatków:

• Woda – To najbardziej naturalny dodatek, który ma duży wpływ na finalny produkt. Dodaje się ją z dwóch powodów: standaryzacja zawartości alkoholu i dla zwiększenia ilości trunku i z przyczyn podatkowych
• Boisé – To wywar z wiórów, który powstaje przez zagotowanie wiórów z drewna i ich usunięcie. Taki zabieg powoduje otrzymanie ciemnobrązowego płynu, który dodaje się do leżakującego armaniaku w celu zwiększenia zawartości tanin, a także zintensyfikowania aromatu drewna. 
• Syrop cukrowy – Stosowany do słodzenia armaniaku. Zawartość syropu w trunku nie powinna być wyższa niż 2%.
• Karmel – Karmelu nie używa się do flaworyzacji armaniaku. Jest on stosowany jako barwnik pozwalający na regulację koloru armaniaku.

Rodzaje Armagnacu

• *** – Najmłodsza eau de vie, która leżakuje w beczce dębowej przynajmniej 2 lata.
• VSOP, Réserve  – Najmłodsza eau de vie, która leżakuje w beczce dębowej przynajmniej 5 lat.
• Napoléon, Vieille Réserve lub XO – Najmłodsza eau de vie, która leżakuje w beczce dębowej przynajmniej 6 lat.
• Hors d'âge – Najmłodsza eau de vie, która leżakuje w beczce dębowej przynajmniej 10 lat.
• La blanche d`Armagnac” – armaniak nie poddany leżakowaniu w beczce.
• Rocznikowe armaniaki typu single cask – Armaniak powinien spędzać odpowiednią ilość czasu w nowej beczce, która intensywnie nadaje aromaty i barwę trunkowi. Po czym trunek przenoszony jest do beczki, która była wcześniej używana i nie zmieniła drastycznie swoich właściwości smakowych. Butelka zawsze zawiera datę rozlewu.

Najbardziej znane armagnaci dostępne w Polsce to: Armagnac De Montal, Armagnac Saint Vivant, Armagnac Royal De France, Armagnac Les Vignerons. Armaniak zawiera 40% alkoholu. 

Drinki

Armaniak serwuje się jako digestief lub z równymi wiktuałami. Do degustacji armaniaku tradycyjnie używa się koniakówki lub kieliszków kształcie tulipana. Trunek przechowujemy w zaciemnionym miejscu. Należy unikać zmian temperatury. Armagnacu nie schładzamy. Do najbardziej znanych drinków można zaliczyć :

Armaniak z cytryną 

• 60 ml armaniaku
• 30 ml likieru Cointreau
• 30 ml soku z cytryny
• kostki lodu

Lód umieścić w shakerze. Wlać sok, likier i armaniak. Energicznie wstrząsnąć. Podawać w kieliszku ozdobionym cytryną.