Piwo to najstarszy i najczęściej spożywany chmielowy napój alkoholowy na świecie. Powstaje w wyniku fermentacji wodnego wyciągu ze słodu jęczmiennego przy użyciu drożdży. Nazwa tego złocistego trunku pochodzi z prasłowiańskiego słowa pivo oznaczającego napitek lub napój.

Według najdawniejszych zapisków piwo po raz pierwszy zaczęto produkować równolegle w wielu kulturach i w różnych zakątkach świata. W Chinach produkowano piwo zwane „Kui” 5000 lat temu a w Mezopotamii proces produkcji piwa został opisany na glinianej tabliczce z przed 4000 lat. Trunek ten znany był również w Babilonie, Egipcie, Grecji czy Rzymie, jednak prawdziwa ekspansja miała miejsce po narodzinach Chrystusa. Warzeniem piwa trudniło się wielu mnichów i to właśnie oni byli mentorami rozwoju browarnictwa.
Obecnie piwo produkuje się na całym świecie, jednak zdecydowaną światową kolebką piwowarstwa jest Europa środkowo-wschodnia. Do światowych producentów piwa można zaliczyć Chiny,USA, Brazylię i Rosję. 

Produkcja 

Proces produkcji piwa jest złożony i wymaga 5 podstawowych składników takich jak woda, słód jęczmienny (jasny, karmelowy i monachijski), chmiel, drożdże i surowce niesłodowane. 

1. Słodowanie

Podstawowym surowcem do produkcji słodu jest wysiewany w okresie wiosennym jęczmień jary, który w słodowni poddawany jest procesowi słodowania. Do produkcji słodu przeznaczone jest ziarno po 6–8 tygodniach od zbioru, ponieważ dopiero wtedy uzyskuje ono pełną dojrzałość fizjologiczną. Proces produkcji słodu obejmuje 5 faz:

• Czyszczenie i Moczenie – Ziarno oczyszczane jest za pomocą wialni z takich zanieczyszczeń jak bakterie, piasek czy kurz i sortowane pod kątem ciężaru właściwego, długości i grubości. Następnie moczone jest przez około 3 dni w zamaczalniku z wężownicą w cyklach 6 godzin pod wodą i 6 godzin na powietrzu. Po zakończeniu procesu moczenia wilgotność ziarna wynosi około 43-45% i to właśnie przy tej wilgotności zaczyna kiełkować.
• Kiełkowanie i Suszenie – Proces kiełkowania ziarna trwa około 7 dni i polega wytworzeniu odpowiedniej ilości enzymów i rozluźnieniu struktury bielma. Od momentu kiełkowania jęczmienia, ziarno przyjmuje nazwę słodu. Optymalna temperatura kiełkowania to około 15°C. Suszenie mokrego słodu trwa do 2 dni i jego celem jest całkowity zanik funkcji życiowych zarodka. Suszenie słodu odbywa się w dwóch fazach -  więdnięcie i prażenie.
• Oddzielanie korzonków – Ostatnim etapem produkcji słodu jest oddzielenie korzonków, które mają gorzki smak i negatywnie wpływają na barwę piwa. Proces ten odbywa się w w odkiełkownicy. Po odkiełkowaniu słód przechowywany jest w magazynach, który dojrzewa przez ok. 4–6 tygodni.

 2. Warzenie

Produkcja brzeczki w warzelni jest dość skomplikowana i obejmuje następujące etapy:

• Śrutowanie i Zacieranie – Słód do warzenia musi zostać zmielony czyli ześrutowany. Śrutowanie przeprowadzane jest za pomocą śrutowników wielowalcowych. Proces ten jest bardzo ważny, ponieważ ułatwia on drożdżom dostęp to cukru zwiększając wielokrotnie powierzchnie słodu. Celem zacierania jest przeprowadzenie enzymatycznego rozkładu skrobi zawartych w słodzie. Na końcowy efekt zacierania wpływa określona temperatura mieszania oraz czas przebywania zacieru w temperaturze, w której enzymy działają najintensywniej (42°C).
• Filtracja i Warzenie – Filtracja pozwala na oddzielenie brzeczki od frakcji nierozpuszczalnej. Po przeprowadzonej filtracji brzeczka przenoszona jest do kotła warzelnego. Proces warzenia piwa ma miejsce w kotle warzelnym i to właśnie na tym etapie produkcji brzeczkę gotuje się z chmielem przez godzinę w temperaturze 105°C. Produktem finalnym warzenia jest słodowa brzeczka chmielowa, która zostaje chłodzona i przepompowana do kadzi nastawnej gdzie rozpoczyna się proces fermentacji.

3. Fermentacja

Fermentacja brzeczki odbywa się w stalowych kadziach fermentacyjnych fermentowni w dziale piwnic. W zależności od rodzaju użytych drożdży wyróżnia się: fermentację dolną, fermentację górną, fermentację spontaniczną. Wyodrębnić można 4 zasadnicze fazy fermentacji:

• Zasilanie – Na tym etapie pojawia się biła piana, która spychana jest do środka kadzi przez uwalniający się dwutlenek węgla.
• Stadium białych krążków – W tej fazie tworzą się białe krążki piany, spada pH fermentującej brzeczki a także wzrasta ubytek ekstraktu.
• Stadium brunatnych krążków – trwa około 3 dni, fermentacja osiąga tutaj maksymalną szybkość i kończy się zahamowaniem procesu przez brak tlenu i pokarmu. 
• Dofermentowanie – Na tym etapie tworzy się cienki kożuch pofermentacyjny, drożdże opadają na dno po czym następuje schłodzenie piwa. Następnie piwo zostaje odciągnięte do leżakowania. 
• Leżakowanie i Filtracja w leżakowni – Podczas leżakowania piwo nabiera smaku i aromatu. Leżakowanie może trwać do 3 miesięcy w zależności od tego jaki rodzaj piwa jest produkowany. Przed zabutelkowaniem piwo zostaje przefiltrowane przez ziemię okrzemkową. Proces ten pozwala na ostateczne wyklarowanie piwa.

4. Stabilizacja, standaryzowanie parametrów i rozlew piwa

Podczas tych procesów zachodzi oddziaływanie na składniki piwa tak, by uzyskać trwały produkt, a także wyrównanie zawartości ekstraktu i nasycenie dwutlenkiem węgla, które przeprowadzane jest za pomocą karbonizatora. Piwo po zakończonej filtracji i pasteryzacji rozlewane jest do butelek, puszek, beczek i kegów. 

Rodzaje Piwa 

Piwa fermentacji górnej (zachodzą w temperaturze 15-25°C) to:

• Stout – Piwo ciemne, prawie czarne, warzone z dodatkiem palonego jęczmienia. Wszyscy utożsamiają je z irlandzkim Guinnessem. 
• Ale – ten rodzaj piwa wywodzi się z wysp brytyjskich. Piwo ciemnobrązowe lub jasnobrązowe uzyskiwane z mieszanki słodu jasnego i karmelowego, o smaku od bardzo gorzkiego do słodkawego.
• Porter – jest to gorzka odmiana piwa, bezpośrednio spokrewniona ze stoutem.
• Piwo pszeniczne – w skład zacieru wchodzi około 50% lub więcej słodu pszennego. Najbardziej znanym piwem tego gatunku jest Paulaner.

Piwa fermentacji dolnej (zachodzą w temperaturze 5-13°C) to:

• Pilsner – jest to piwo, które narodziło się 1840 roku w Czechach. Posiada złoty i gorzkawy smak, który od tamtego czasu zyskał ogromną popularność.
• Lager – to piwo zbliżone do pilsnera, jednak o obniżonej zawartości chmielu i niższej zawartości alkoholu. Najbardziej znanym przykładem tego piwa jest Heineken. 
• Ice lager – to typowo amerykańskie piwo, które zawiera bardzo niską zawartość chmielu i warzone jest w niskich temperaturach. Jest to jedyny rodzaj piwa, który można przechowywać w przezroczystych butelkach.

Piwa fermentacji spontanicznej to piwa w których fermentacja prowadzona jest przez mikroorganizmy pochodzące z posiewu z powietrza. Smak takiego piwa związany jest bezpośrednio z regionem, w którym jest produkowane. Przykładami takich piw są Lambic Kriek, Faro i Gueuze.

Najbardziej znane marki piwa dostępne w Polsce to: Budweiser, Heineken, Guinness, Paulaner, Carlsberg, Desperados, Beck. Piwa pełne zawierają od 10% do 13% brzeczki słodowej przy maksymalnie 6,2% objętości alkoholu. Piwa mocne posiadają stężenie brzeczki ponad 13% zawartości ekstraktu. Natomiast piwa lekkie posiadają do 10% zawartości ekstraktu oraz do 4,5% alkoholu. Piwa bezalkoholowe mają do 0,5% alkoholu.

Drinki

Piwo podawane jest bardzo w zróżnicowanych naczyniach, z czapeczką białej piany, wyjątkiem angielskiego ale. Najczęściej są to kufle lub szklane pokale. Optymalna temperatura serwowania tego trunku wynosi od 8°C do 16°C. Do najbardziej znanych drinków można zaliczyć: 

Polewka z piwa

• 1,5 l piwa
• 2-3 goździki
• kawałeczek cynamonu
• 3 żółtka
• 10-15 dkg cukru
• 20 dkg twarogu

Piwo zagotować z przyprawami. Żółtka utrzeć z cukrem na pulchną masę, wlać 1/8 litra gorącego piwa, wymieszać, połączyć z resztą piwa. Podawać z grzankami i serem pokrajanym w kostkę.

Piwo grzane

• pół litra jasnego piwa
• łyżka stołowa miodu
• szczypta imbiru
• szczypta cynamonu
• 2-3 goździki

Piwo wlać powoli do rondla, dodać składniki i mieszać powoli, aż miód się rozpuści. Mocno podgrzać na wolnym ogniu. Nie dopuścić do zagotowania. Przelać do szklanek i pić od razu po podgrzaniu.