Wino to napój alkoholowy uzyskiwany w wyniku procesu fermentacji moszczu z winogron. Rozgniecione winogrona fermentowane są przy udziale różnych gatunków drożdży, które zamieniają cukier nagromadzony w owocach w alkohol. Do produkcji wina wykorzystywane są grona dojrzałych winorośli z gatunku winorośli właściwej, ale także z tzw. odmian hybrydowych, które zawierają geny również innych gatunków np. winorośli lisiej.
Winorośl pochodzi prawdopodobnie z obszaru Kaukazu, gdzie krzewy winne oplatały drzewa. Uprawą winorośli zajęto się najpierw w Azji Mniejszej, a następnie w basenie Morza Śródziemnego, a podczas podbojów Greków i przede wszystkim Rzymian poszerzono obszar nasadzeń o nowe krainy. Tłoczenie soku winogronowego rozpoczęli starożytni Egipcjanie.
Produkcja
Produkcji wina nie da się tak jednoznacznie opisać, jak procesu produkcji piwa, gdyż istnieją setki różnych jego odmian zależnych od regionalnych tradycji i uwarunkowań. W przypadku win gronowych przebiega ona mniej więcej tak:
Czy wiesz że....
Najdroższą butelkę wina sprzedano 1985 roku w Londynie za 157 tysięcy dolarów. Trunek pochodził z 1787 roku z Bordeaux. Niestety w następnym roku wino uległo zepsuciu, bo do butelki wpadł korek.
- Przygotowanie moszczu – z winogron wyciska się sok na prasach. W niektórych przypadkach przed wyciśnięciem soku poddaje się winogrona procesowi wstępnej winifikacji polegającemu na umieszczeniu winogron w wysokich kadziach, gdzie ulegają one samorzutnej wstępnej fermentacji.
- Fermentacja alkoholowa – proces fermentacji moszczu przeprowadza się na setki różnych sposobów. Niekiedy pozwala się na fermentację samorzutną w temperaturze otoczenia, czasami bardzo dokładnie kontroluje się temperaturę i kultury drożdży. Fermentacja trwa nawet do kilku tygodni. Fermentację doprowadza się do końca albo przerywa się w pewnym określonym momencie.
- Filtrowanie i klarowanie – mieszaninę po fermentacji poddaje się zwykle filtracji. W przypadku win masowych, szczególnie białych, filtrację przeprowadza się kilkakrotnie, aby uzyskać maksymalnie klarowne i trwałe wina, ale bez głębszego smaku. Innym sposobem klarowania jest przepuszczanie przez nastaw dwutlenku siarki, który powoduje śmierć wszystkich drobnoustrojów w winie i szybsze wypadanie z niego osadu.
- Dojrzewanie i butelkowanie – ostatnim procesem przy produkcji wina jest jego dojrzewanie, czyli przechowywanie w odpowiednich warunkach. Pierwszy etap przeprowadza się zwykle w dębowych lub metalowych beczkach. Następnie przelewa się wino do butelek, w których w odpowiednich warunkach wino może dojrzewać jeszcze latami.
Klasyfikacja win:
Barwa wina
- wina białe o barwie od jasnożółtej lub zielonkawej do brązowej
- wina różowe o barwie od różowej do jasnoczerwonej
- wina czerwone o barwie od jasnoczerwonej do ciemnowiśniowej
Zawartość cukru
- wytrawne do 10 g/l, o zawartości cukru do 1,5%
- półwytrawne powyżej 10–30 g/l, o zawartości cukru od 2 do do 4%
- półsłodkie powyżej 30–60 g/l, o zawartości cukru od 4,5 do 7,5%
- słodkie powyżej 60–150 g/l, o zawartości cukru od 8 do 16%
- bardzo słodkie powyżej 150 g/l
Zawartość alkoholu
- wina słabe — do 10% obj.
- wina średnio mocne — o mocy od 10 do 14% obj.
- wina mocne — o mocy od 14 do 18% obj.
- wina wzmacniane (alkoholizowane) zawierają powyżej 18% obj. etanolu.
Sposób konsumpcji
Dzielimy wina na :
- stołowe, są to wina wytrawne i półwytrawne:
- podawane przed posiłkiem - preferowane wina południowe wytrawne i półwytrawne (porto, sherry);
- wina podawane do przekąsek - przede wszystkim wina białe wytrawne, francuskie, alzackie, mozelskie, lub węgierskie;
- do ryb i białego mięsa - podawane są wina białe półwytrawne,
- do pieczystego i dziczyzny - wina czerwone;
- do serów - podajemy wina czerwone pełne smaków
- deserowe, są to wina słodkie i półsłodkie, podajemy je do owoców, orzechów, ciast i deserów (przede wszystkim słodkie tokaje, również madera, porto i sherry)
- likierowe, są to wina mocne i bardzo słodkie
Wina musujące
Wina zawierające dwutlenek węgla nazywamy winami musującymi. Rozróżniamy trzy rodzaje win musujących:
- szampan (Champagne) – uzyskiwane metodą szampańską i pochodzące z rejonu Szampania,
- wino szampańskie – uzyskiwane metodą szampańską (tradycyjną), ale niewyprodukowane w innych regionach,
- wino musujące – zwykłe wino nasycone sztucznie dwutlenkiem węgla
Degustacja wina powinna odbywać się w bezwonnym pomieszczeniu tak, aby inne zapachy nie zakłócały prób rozpoznania zapachu alkoholu. W celu właściwego określenia koloru wino należy degustować przy naturalnym świetle. Istotny jest dobór kieliszka. Powinien być wykonany z bezbarwnego szkła i nie ozdobiony żadnymi wzorami.